کارکردهای مناسک و شعائر دینی، کلامی از مصطفی ملکیان

باز هم از مصطفا ملکیان بشنویم: در جمعی که برای بحث در مورد کتاب “حج” نوشته‌ی آقای علی طهماسبی برگزار شد، از او هم دعوت کردند در همین مورد حرف بزند. آقای ملکیان هم کوتاه نیامد و به‌جای نقد و بررسی‌ی خود کتاب و باورهای نویسنده، کار خودش را کرد و طبق معمول وارد بحثی نشد که مورد اختلاف طرفینی احتمالی باشد، بلکه به روش خود، از تعریف ۹ کارکرد نیایش صحبت کرد و یادآور شد هر قدر نیایشی که می کنی، خالی از این ۹ کارکرد باشد، همان قدر هم نیایشت بی‌معنی‌تر،‌‌‌‌ بی‌وجه‌تر، عبث‌تر و به‌گزاف‌تر خواهد بود. به این ترتیب سنجه‌ای برای ما بجا گذاشت تا با آن بتوانیم حرکات ذهنی و عینی‌ی خود و میلیاردها انسان دیگر را که روزانه ممکن است عملی به نام نیایش انجام دهند، بسنجیم و بهتر درک کنیم و از خودفریفته‌گی، خود‌شیفته‌گی و پپسی بازکردن برای خود دست برداریم. ملکیان، بجای ورود در عرصه‌های اختلاف برانگیز، باز هم در این جا با تعریف پایه‌ها و بدیهیات اولیه‌ی بحث، به ما کمک می‌کند تا زبان مشترکی برای درک یکدیگر پیدا کنیم. من خود نه مدعی‌ی زهدم، نه عبادت و نه عرفان. اما نمی‌توان از شناخت وتعریف درست‌تر مسئله‌ای که جهان بشری را در کنار مسئله‌ی نان و لذتّ، درگیر خود می‌سازد، دست برداشت.‌ ملکیان هم، کسی است که مدعی‌است عقد اخوت با هیچ باور بشری نبسته‌ است. ما هم با او عقد اخوت دائمی نمی‌بندیم هم‌چنان‌که با دیگر کسان. اما تعاریف‌اش ارزش تامل و فکر کردن دارند. پس با هم می‌خوانیم: http://neeloofar.org/mostafamalekian/lecture/642-karkarde-manaseke-dini.html

http://neeloofar.org/phocadownload/malekian/karkarde-manasek/karkarde-manaseke-dinimanasek-.pdf