والدن منتشر شد.
خبر مهمی است، هر چند که غول های رسانه‌ای و دروازه‌بانیِ خبری‌شان، محلی به این خبر نگذارند.
یکی از چند شاهکار ادبیات و اندیشه ی آمریکا، کتاب والدن است. این کتاب به تازگی به همت علیرضا بهشتی شیرازی و نشر روزنه در اختیار فارسی زبانان و نیز مردم ایران قرار گرفت. باید به مردم فارسی زبان، مردم ایران تبریک گفت و همین‌طور به مترجم بلند همت و تلاشگر و ناشر که کاری را که زمین مانده بود به انجام رساندند. این تبریک، فارغ از نقد و نظر در باب کیفیت و چند و چون ترجمه و میزان وفاداری به محتوا و متن و لحن و سبک این شاهکار است.
مترجم همراه با مقدمه‌ی خوبی که به اول کتاب اضافه کرده است، مقدمه‌ی مفصل ناشر انگلیسی را نیز همراه کرده و برای فهم بهتر کتاب، دو نوشته ی مشهور ثورو، یعنی زندگی بی اصول (بی اصالت) و نافرمانی مدنی را ترجمه و به اول و آخر کتاب اضافه کرده است.
نشر این کتاب به خودیِ خود برای فرهنگ مردم پر اهمیت است. حالا مردمی که دست‌شان به دهان‌شان می‌رسد و فراغتی دارند و در پی سوالاتی برای زندگی‌ای با کیفیت‌تر و با معنی‌تر هستند، می‌توانند راحت‌تر و بی مانع زبان، به اندیشه‌ی ثورو نزدیک شوند، اندیشه‌ای که شاید از تقلاهای‌شان برای توهم کسب کمی راحتیِ بیشتر، کم کند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
والدن از چه می‌گوید؟
هنری دیوید ثورو متفکری کمیاب و ناهمرنگ در میانه‌ی قرن ۱۹ در کنکورد آمریکا زندگی می‌کرد. نوشته‌های او زیادند. ۱۴ جلد روزنگار دارد که بارها و بارها آن ها را ویرایش می‌کرده است. مقالات بسیار و متن‌های سخنرانی نه چندان کم.
امروزه، دو نهاد مستقل، به نام او در آمریکا کار می کنند تا کارهایش را در اختیار خوانندگان بگذارند. اما هستند دانشگاه هایی که کرسی ثورو شناسیِ مستقل برای خود دارند و کارهایش را مرتب و ویراستاری و مقدمه نویسی و یادداشت نویسی می کنند.
چندین کتاب نوشته که دو تا از آن‌ها به عنوان شاهکارهای او، خیلی نامدارند:
– نافرمانی مدنی (ترجمه‌ی این کمترین)
– والدن
اولی از فردیت و کنشگری سیاسی در برابر هر دولت مستقری صحبت می کند و در عین حال، آزادزیستی و مستقل‌زیستی و ساده‌زیستی را می‌بینیم که در جای جای آن به عنوان الگو معرفی میشود. در نافرمانی، از دولت می‌خواهد که دست از سرش بردارد و تحمل‌اش کند، اما در عین حال به دولت ستمگر و دستورات‌اش به شدت حمله می برد و در صورت لزوم، خواستار نافرمانی اخلاقیِ جمعی و لااقل فردی در برابر دستورات غیراخلاقیِ احتمالی دولتش میشود.
اما در کتاب دومی، دیگر کار مستقیمی به سیاست و جامعه ندارد، هر چند که گاهی با گوشه و کنایه. در والدن بیشتر، نگاه انسان به زندگی، عمر، و اقتصاد زندگی، یعنی “چگونگی مصرف منبع بسیار بسیار کمیاب عمر برای کسب بیشترین رضایت و لذت ممکنه” را به جلو می کشد. خاطرات‌اش را در طی دوسال و دو ماه اقامت در کنار جنگل و برکه ی والدن در فاصله‌ی ۲ کیلومتریِ مرکز شایعات و وراجی های روزمره‌ی کوچه و خیابان، یعنی خیابان اصلیِ کنکورد برای مان تعریف می کند. اما خاطراتی با تاملاتی شگفت‌آور.
میتوان این تاملات را با کمک تمثیلی، بهتر شرح داد: برگ های خشک پاییزی را میتوان با جارویی بزرگ جارو کرد و آتش‌شان زد تا از شرشان راحت شد. اما کسی هم پیدا میشود و چند روز روی یکی از میلیون‌ها برگ پاییزی تامل می کند. با چشم، با کمک ذره بین و بعد با استفاده از میکروسکوپ. دنیایی که این دو برخورد با برگ‌ها معرفی می‌کنند، دو دنیای خیلی متفاوت است. در نگاه پر تامل دوم، متوجه می شویم که همین برگ، چه پیچیدگی‌ها و چه‌شگفتی‌هایی دارد که در حالت عادی از آن ها غافل می‌شویم.
او در والدن توانست این فرصت را به خودش بدهد که بی انزواطلبی از جامعه، اما با فرار از هرزه‌گویی‌ها و وقت تلف کردن‌هایش، در طبیعت و هستی و انسان تامل کند. کتاب بنویسد، تولید کند و معاش‌اش را بی‌نیاز از دیگران بگذراند؛ با مردمی که می خواهد، ملاقات کند و شب‌ها و روزهایی را در کلبه‌ی کوچک اش به گفتگو با آنان بگذراند؛ حتی پذیرای ۲۵ نفر در یک نشست در کلبه‌ی کوچکی باشد که عرض و طولش ۳×۴و نیم متر بود و بعدها هم کلوپ والدن نام گرفت؛ اما اسیر وقت تلف کن‌هایی مثل بیشتر “گروه‌های تلگرامی و چت های سرِ پاییِ” آن روزگار نشود. برای‌اش کافی بود که یک بار خبری سیاسی را بشنود و دیگر ضرورتی برای دنبال کردن ساعت به ساعت آن نبیند. فرصت پیدا کرد تا آزمایشی را بر روی خود انجام دهد که آیا میتوان با کمترین امکانات هم، سرخوشانه زیست یا نه. ثورو از این آزمون موفق بیرون آمد. یعنی برای خود به مرگ گرفت تا ما به تب راضی شویم. خواست راهی نشان بدهد که بله؛ میتوان!
پس: زندگی را ساده کن، ساده کن، ساده کن!
این بود فرمولی که بعد از تجربه‌اش بدست آورد. از آن روز تا به حال، آدم‌های خیلی زیادی در برابر این تجربه قرار گرفته‌اند، از خواندن اش و شنیدن‌اش لذت برده‌اند، اما موقع عمل، دست و دل‌شان لرزیده است و گفته‌اند سخت است. نمی توانند دل بکنند از وضع فعلی خودشان. با وجودی که ثورو در والدن به خوبی جمع و تفریق دقیقی می‌کند که سر جمع، آدمی که می‌خواهد فراغت یا لذت مرسوم و همرنگانه‌ی بیشتری ببرد، در این بازی، بازنده‌ی نهایی است؛ اما آدم‌ها عملا همین محاسبه را به عمد فراموش می‌کنند و همان راهی را می روند که همگان می روند و چاره را در تن دادن به سوی فریب بزرگ «رفاه و فراغت بیشتر» در شعار “هر چه بیشتر بهتر!” می بینند، و نه در سر باز زدن از آن؛ در نتیجه همرنگ می‌شوند( اینجا و اینجا ).
مشهور است ثورو بعد از این که به دلیل نپرداختن اعتراضی و اخلاقی و عمدیِ مالیات سرانه، یک شب در زندان خوابید، امرسون، غول فکریِ آمریکا که دوست و همدم و سرزنش‌گر او بود به ملاقات‌اش آمد و پرسید: “هنری! تو این جا چه می کنی؟!” و ثورو هم در جواب‌اش پرسید: رالف! راستی! تو اوون جا چه می‌کنی؟!”
به همین خاطر بود که امرسون، بر سر خاکش این چنین اعتراف کرد و حسرت خود را برای آزادگیِ دوست‌اش به نمایش گذاشت:
“او تنها انسان آزاد شهرش بود و استقلال‌اش چنان نمودی داشت که دیگران درمقایسه با وی، بردگانی بیش نبودند.”
در ایران، ثورو ناشناخته بوده، اما در سال ۱۳۷۸ نافرمانیِ مدنی اش را ترجمه کردم و برای استفاده ی عموم در اینترنت گذاشتم. این کتاب در سال ۱۳۹۳ از سوی نشر قطره چاپ و تجدید چاپ شد. سال‌هایی بعد کتاب دیگری را به نام “دارندگی (فراوانی) در بسندگی است – اقتصاد جایگزین ثورو” در مورد زندگیِ او در والدن به فارسی ترجمه کردم.
اما برای اولین بار بود که در مرداد و شهریور امسال (۱۳۹۵)، مصطفی ملکیان که با شیفتگی، در سه نشست کلاس “اخلاقی زیستن در دنیای امروز”، به‌طور مفصل به جمع “پیکرتراشان معنویت” و “اخلاق تعالی گرا” و یکی از برجسته ترین شان، ثورو پرداخت؛ نشان داد که این ثورو بوده که در میان اینان، اخلاق تعالی را به تمامی زندگی کرد. ملکیان باز هم، متاثر از ثورو در چند نشست در شیراز (۱۳۹۵)و شهرضا (فروردین ۱۳۹۶)، به همین بحث ساده زیستی پرداخت و توانست این شیوه ی زیست مطرح در دنیای امروز را به شکلی واضح تر برای اهل سواد ایرانی باز کند و به عنوان یک «باید مطالعاتی» و «بحث در خور تامل» درآورد.
او شاعری بوده که با ساده زیستی، مبارزه با همرنگی و روزمرگی، مبارزه با مصرف گرایی، و با تامل در طبیعت و هستی، توانست زیستن را همچون شعری بسراید و نیز شعر زیستن را با تمام وجود زندگی کند! عطر این زیستن، مشام همه‌ی اهل معنویت را تا همیشه می‌تواند پر ز هوا کند.
چه ساز بود که در پرده می زد آن مطرب؟
که عمر رفت و هنوزم دماغ پر ز هواست!
… خْب، با این احوالات، بد نیست که آدم نسیم روح بخش برداشت‌های این چنین انسان آزاده‌ای را ببلعد، نسیم نگاهش به زندگی، هستی، “زیبایی و حقیقت و خیر”!
نظر شما چیست؟
گور ثورو
برکه‌ی والدن
نمونه‌‌ای از کلبه‌ی ثورو در کنار جنگل و برکه‌ی والدن
عکسی از او
برای آشنایی با منابع بیشتر در مورد ثورو و والدن:
http://www.thoreausociety.org/
| خواننده‌ی گرامی،– به نقد و نظرتان در همین زیر، خوش‌آمد گفته میشود، چون ارزش‌آفرین و مددکار رشد اندیشه است!
– می‌‌‌توانید مشترک سایت شوید، با دادن یک ایمیل (در زیر همین نوشته). – آدرس کانال تلگرام: www.telegram.me/GahFerestGhKeshani – پروفایل کامل تر در سایت کاوچ سرفینگ: www.couchsurfing.com/keshani |
12 پاسخ
با سلام خدمت جنابعالی
از اطلاع رسانی شما در مورد ترجمه والدن بسیار ممنونم من انتظار داشتم ترجمه این کتاب توسط خود شما انجام شده باشد چون بدون تعارف و تملق هرچه از ترجمه های شما را خوانده ام عالی بوده با این حال رفتم و کتاب رو دیدم و مقداری ورق زدم اصلا بنظرم جالب و دلچسب نبود ولی متوجه نشدم که این اشکال مربوط به اصل کتاب است یا ترجمه آن ؟
سوالی که دارم این است که آیا ترجمه شما بزودی چاپ میشود یا نه؟ چون بسیار مایلم این کتاب رو بخوانم .از توجه شما بینهایت متشکرم
سلام و عرض ادب می کنم.
ممنونم که این بازخورد رو به من دادید (فارغ از مثبت یا منفی بودن بازخورد محترم تان)
در ترجمه سعی می کنم خود را بجای خواننده بگذارم و مفاهیم را تا رفع ابهام نکنم، نهایی ندانم.
به همین خاطر، من همین بعد از وقفه ای کوتاه دوباره مشغول کار شدم و الان فقط به ترجمه ی این کتاب مشغولم.
اما تا تبدیل کار به متن کاغذی، باید پژوهش زیادی انجام بگیره که آبروی کار ثورو حفظ بشه.
خوشبختانه اینترنت هست تا کمی کمک کنه و کار شناسان ثورو شناسی هم در دو انجمن ثورو و دانشگاه های آمریکایی هستند که در آخر کار، باید ازشون کمک بگیرم.
اما باید بگم که اکثر آمریکایی های باسواد بالا هم، در خوندن والدن دچار اشکال می شوند،
علت:
ایهام و بازی های کلامی و استعارات پیچیده.
مثل خیلی از اشعار حافظ.
امیدوارم حالا که پای کار هستم، هر چه زودتر و هر چه منقح تر کتاب رو تحویل خوانندگان عمیق و متعهد و خوش فکری بدم که بتونند اندیشه و عمل این انسان والا را هم با کردارشون به مردم معرفی کنند.
موفق باشید.
کمترین،
http://Www.telegram.me/gahferestghkeshani
ممکنه زمان تقریبی انتشار کار رو ذکر کنید؟
سلام عرض می کنم.
بنا به قاعده، زودتر از یک سال، تحویل ناشر نمی شه، اما پس از آن، مدت کار آماده سازی و کسب مجوز و نشر، خیلی کوتاهه.
کسب مجوز این کتاب، خیلی فوری یه.
با احترام
پانزده سالم که بود، تو کتاب آقای علیزاده ذیل مدخل “لیبرتاریانیزم” برای اولین با ثورو آشنا شدم. با شوق و ذوق رفتم و ترجمه شما رو از اینترنت دانلود کردم و پرینت گرفتم و با کلی علاقه خوندمش. اونقدر تحت تاثیرش قرار گرفته بودم که چن نسخه از ترجمه شما رو پرینت کردم و به دوستان و آشنا هام دادم.
الان بعد دو سه سال، دوباره به یک مقاله درباره ثورو و والدنش برخوردم و اومدم کتاب رو جستجو کنم که اتفاقی به سایت شما برخوردم. بر خودم لازم دیدم از غلامعلی کشانی، مترجمی که با مقدمه و ترجمه عالی و سحر انگیزش باعث آشنایی من با اندیشه های والای مردمانی چون ثورو شد قدر دانی کنم. به امید موفقیت روز افزون شما.
جناب آقای نورمند،
از اعتنای دوباره ی جنابعالی به این ارتکابات و نوشتجات متشکرم، نوشته هایی که به صفاتی بسیار برجسته مفتخر شان کردید، توصیفاتی که مرا هر چه بیشتر موظف می کنند در مسیرِ «کارِ بیشتر، انتخاب موضوع مفید تر، ، انجام تمیز تر هر کار، و فروتنی ی بیشتر» ؛ مشکل پسند تر و اهل مراقبه تر باشم، تا در معامله ام با هستی، « خطا و غش و غبن و ریا»ی کمتری داشته باشم. .
__________________
– این که در ۱۵ ساله گی اهل جستجو بوده اید، خبر خیلی خوبی است، خیلی!
– این که حس مسئولیت کرده اید و اقدام هم کرده اید، خبری خوب تر!
– این که دوباره با والدن درگیر شده اید، بخت خوبی است. کاش بتوانیم به زبان انگلیسی بخوانیم اش، هر چند که با وجود ساده نویسی ی ثورو، یکی از متن های بسیار پیچیده در ادبیات آنان است.
در مورد کیفیت کار نظر ندادم، اما همت بزرگ مترجم را ستودم که بنا به پیشنهاد یکی از معتمدین شان، در شرایط ناگوار، کار را انجام داده اند.
این کار هنوز روی میز کار من (یعنی روی فرش خانه) است و منتظر ادامه ی کار.
فعلا «دارندگی در بسندگی است» (اقتصاد جایگزین ثورو) در مرحله ی اندیکس نویسی است تا به چاپخانه برود، (احتمالا همراه با مقدمه ی سرشناس ترین مدرس فلسفه اخلاق در ایران) که این خود، کار بزرگی است برای شناساندن بخشی از نگاه ثورو به هستی.
و
کتاب کوچکی هم از سیمون وی آماده شده که در همان امتدادِ جوهره ی فکر ثورو است. کتابی کوچک، اما بمب ی بزرگ و لطیف در حوزه ی اندیشه ی سیاسی!
و بعد: ادامه ی والدن.
خبر هر دو در این جا منتشر خواهد شد.
اگر آدرس داشته باشم، خبرتان می کنم از انتشار هر دو مطلب.
از آشنایی با جنابعالی خیلی خوشوقتم.
فرصت را غنیمت می گیرم و شما را دعوت می کنم به خواندن پاسخ به پیام جناب آقای حمید نوحی در زیر نوشته ی «چاپ سوم نافرمانی مدنی»
با احترام،
کمترین
سلام جناب کشانی عزیز .
با سپاس فراوان از ترجمه شیوا و روان حضرتعالی…
لطفا بفرمایید کتاب والدن ترجمه شما را چه زمانی میتوان تهیه کرد ؟و همچنین کتاب دارندگی در بسندگی است
ممنون از لطف شما
آقا امیر گرامی سلام,
سپاس پر شمار!
حسن نظرتان مایه ی آرامش منِ خدمتگزار است، یعنی به نظر می رسد که نوشته ی کمترین، باعث زحمت و کسالت شما نشده است.
باعث زحمت نشدن، رعایتی است که وظیفه ی همیشگیِ من است و وظیفه هر کس که قلم بدست دارد.
کتاب والدن هنوز در دست ترجمه است و بعد از آن هم باید بارها ویرایش شود.
اما کتاب دارندگی در بسندگی، در اسفند ماه ۹۶ منتشر شد. بعد از هفته ی اول نایاب شد. و در اردیبهشت چاپ دوم آن به کتابفروشی ها عرضه شد. می توانید از کتابفروشی ها تهیه کنید.
به امید طرح اندیشه و عمل ثورو در میان اهل اندیشه در ایران
و
عمل به نکات مثبت و مفید آن از سوی من و شما
و
سپس ، رواج عملی همان نکات در میان عامه ی مردم.
با احترام،
کمترین.
با سلام خدمت شما جناب کشانی
شبکه دیسکاوری در سال ۲۰۱۷ مینی سریالی منتشر کرد با نام Manhunt: Una bomber که به بررسی زندگی تد کازینسکی بمب گذار مشهور تاریخ آمریکا می پرداخت. در این سریال با فلسفه و شیوه زندگی این شخص آشنا می شویم (فارغ از درست یا غلط بودن). بعد از اتمام این سریال مقداری جستجو کردم در اینترنت و به یک مطلب جالبی برخورد کردم. در این مطلب کتاب های مورد علاقه تد کازینسکی بیان شده بود. یکی از این کتب “والدن” بود. در واقع اولین کتاب مورد علاقه این شخص بود. در چند سال آخر عمر خود قبل از دستگیری توسط اف.بی.آی او زندگی مطابق با اندیشه ثورو رو آغاز کرده بود در جنگل های شهر لینکلن واقع در ایالت مونتانا. خیلی منتظرم تا این کتاب را بخوانم. و به صورت تصادفی به مطلب بسیار عالی در سایت شما برخورد کردم که خیلی خیلی اشتیاق من را به خواندن این کتاب و کلاً به آشنایی با اندیشه های ثورو بیشتر کرده است. از چند سال قبل علاقه مند به مطالعه کتب فلسفی-اخلاقی شده ام و همیشه سعی در کاربردی کردن این مطالب در زندگی روزمره ام بوده ام. خوشحالم که اکنون با شما آشنا شده ام. سپاسگزارم
SamFisher گرامی ،
سلام و درودم رو لطفا بپذیرید.
خوش حالم که ابراز نظر کرده اید.
این که توصیف مثبتی از نوشته ام کرده اید، از لطف شماست، و در عینِ حال، مایه‌‌ی اطمینان به این که، نوشته ام دستِ‌کم یاوه نبوده و شاید هم قابل استفاده بوده است.
خیلی جالبه، داستان تد کازینسکی که خودش مغز ریاضی بوده و استاد دانشگاه؛ و این که برای نشرِ فکرش یا تحققِ فکرش، از شیوه‌ی ارعاب و وحشت استفاده کرده. در حالی که فکر والدن، درست در جهتِ مقابلِ این نوع رفتاره.
ایشون الان هم، هنوز در زندان است، اما هنوز هم داره کتاب می نویسه و احتمالا به چاپ هم می رسونه.
بله! ما مردم، باید ثورو رو بیشتر بشناسیم. امیدوارم کسانی پیدا بشن که آستین بالا بزنند و بحث در مورد فکر ایشون رو شروع کنند. ما ایرانی ها، خیلی به امثالِ ایشون احتیاج داریم، هم در زمینه ی تعالیِ وجودی، هم برای مبارزه با حواس پرت کن های زندگی و از جمله مبارزه با مذهب مصرف و هم برای احقاق حقوق آحادِ ملت.
این که می خوانید تا به کار ببندید، شاه بیتِ کلام و عمل تون هست.
این درسته. این درسته که آدم بره به سراغ چیزی، برای این که اون چیز، یه فایده ای هم به زندگی‌اش برسونه.
بهتون تبریک می گم.
من هم از آشنایی با شما خواننده ی فهیم خوشحالم.
از این که وقت می گذارید و نظر می دهید خیلی خیلی ممنونم.
با احترام، کمترین.
سلام آقای کشانی
کتاب “دارندگی در بسندگی است” را خواندم. از آن بسیار آموختم و آن را همواره در کنار خود نگه داشته ام. چشم به راه ترجمه کتاب والدن از جنابعالی هستم. آیا ترجمه آن به پایان رسیده است؟
جناب آقای صادقیان ارج‌مند،
سلام و عرض ادب می‌کنم.
عذر تقصیر و تاخیر می‌خواهم. پیام‌تان را ندیدم. ادمین محترم پیام‌تان را دیده بوده و تایید کرده. اما من ندیده بودم.
خوشحالم که می‌شنوم کتاب چیزی برای آموختن شما داشته. برای من خیلی آموزنده بوده، خیلی!
امیدوارم تا همین‌جا، توانسته باشید تمرین‌هایی عملی برای آن آموخته‌ها ورزیده باشید.
کتاب والدن را تا ۸۰ صفحه ترجمه کردم. اما بعد از آن حس کردم بعد از چند کتابی که مدت‌ها در فهرست باید ها بوده، ترجمه کنم.
ما بحران‌زده ایم. خواسته‌ام کمی به بحران‌‌ها بپردازم: برچیدن همه احزاب، سارودایا، و شاید در یکی دو ماه آینده، کتاب خودگردانی روستایی و بعدا هم کتاب آماده‌ی انتشاری در باره‌ی بوم روستاها.
کانال‌‌های تلگرامی
گاه فرست و
آهستگی سادگی – که مرتبط با ثورو است،
را لطفا ببینید. شاید قابل استفاده باشند.
با احترام.